Pieter Timmermans (Ninove, 14 juni 1964) is gedelegeerd bestuurder van het Verbond van Belgische Ondernemingen (VBO) en regent van de Nationale Bank van België. Hij speelde een grote rol in het sociaal overleg en kon vaak sociale akkoorden afsluiten. Nu maakt hij zich echter grote zorgen over dit overleg. Meer nog, de verwijten van de vakbonden aan de werkgevers doen hem pijn. Paradox: hij verwijt de vakbonden dat ze het gesprek vertroebelen. Het omgekeerde hoorden we van de vakbonden. Of hij een hete sociale herfst verwacht?

Unizobaas Karel Van Eetvelt maakt zich niet vaak boos - niet gezond op mijn leeftijd – maar toch komt hij in de media soms stevig uit de hoek. Zoals in het voorjaar toen hij de stakingen onverantwoord noemde en een gijzeling. Ook ik moet soms eens toneel spelen, zegt hij met een knipoog. Ik ben oud-leerling van een don Boscoschool. Daar heb ik alles geleerd. Zoals beseffen dat samenleven het allerbelangrijkste is. Ik heb dat ook van mijn vader meegekregen die politicus was. Nog steeds zet hij zich in voor anderen. Daar wordt hij gelukkig van. Ik vind dat schoon. Daarom blijf ik ook geloven in het sociaal overleg. We moeten samen zoeken naar een maatschappelijk draagvlak en elkaar daarin steunen. Dan kunnen we de veranderende wereld ook aan.

Socioloog en armoedespecialist Ive Marx is streng voor zowel de werkgevers als de vakbonden. Allebei blijven ze teveel bij het oude vindt hij. Het grote probleem is de ongelijkheid tussen zij die werken en zij die van een uitkering leven. 'Vakbonden, werkgevers en regering staan voor de opdracht om onze samenleving heruit te vinden. Mensen moeten leren om samen een zinvol project op te zetten en daarvoor hun taboes en eigen belangen te overstijgen.'

Verrassend voor een vakbondsman: voor ACV voorzitter Marc Leemans is kapitalisme het enige -isme dat functioneert. Maar dan wel sociaal gecorrigeerd. We zien meer egocentrisme, individuele benadering, wij-zij denken. Daar maak ik me zorgen om. De samenleving is interactie. Ieder heeft een rol te spelen.’ Of de christelijke visie daarin een rol speelt? ‘Bij mij persoonlijk zeker en vast. In onze organisatie ook. Samenwerken op een solidaire manier, zoveel mogelijk mensen kansen geven, een emancipatorische samenleving scheppen: daaraan moet je elke dag opnieuw werken'.

Wat is het effect van regeringsmaatregelen? Hoe moet het verder met het sociale overleg? Waarom al die stakingsdreigingen? Voor Rudy De Leeuw, voorzitter van de socialistische vakbond ABVV, is de oorzaak van het grote ongenoegen duidelijk.

Waarom worden grote vakbondsacties aangekondigd voor de herfst? Vanwaar dat sterke ongenoegen? Wat staat er op het spel? Hoe diep zit het onbehagen en hoe kunnen we daar best mee omgaan? We vragen het aan politicoloog Kurt Vandaele, onderzoeker bij het Europees Vakbondsinstituut European Trade Union Institute (ETUI).

Vanwaar komt dat sterke onrechtvaardigheidsgevoel dat bij vele mensen leeft? Hoe moet het verder met het sociale overleg? Hoe vinden we opnieuw een zinvol toekomstperspectief? We vragen het aan Hugo Engelen, Vlaams Gewestsecretaris van de liberale vakbond ACLVB.