Tot wij elkaar weerzien

9
1676

‘Ik schrijf in de hoop dat ik mensen in hun diepste ervaringen woorden kan geven, hen kan helpen om tot de kern door te stoten. En dat de troost van schoonheid daarbij ook mag helpen.’ Zo omschrijft Kris Gelaude haar schrijfarbeid. Ze verstaat de kunst om met haar gedichten en teksten mensen te raken in hun kleine en grote levensvragen. Dat doet ze met een eenvoudige maar trefzekere taal die de valkuil van zweverigheid vermijdt. Met haar laatste boek ‘Tot wij elkaar weerzien’ geeft ze inspiratie voor afscheidsrituelen en teksten.

‘Ik ben ervan overtuigd dat een mens, wat er ook gebeurt, de opdracht heeft om telkens weer een manier te zoeken om zijn eigen leven en zijn eigen wereld te herscheppen. Hiermee bedoel ik: om een eigen orde en betekenis te geven aan wat je overkomt. Daarom is creativiteit voor mij zo belangrijk. Ik wil me niet zomaar verzoenen met vanzelfsprekendheden of met een keuze voor het meest ‘veilige’. Er is bevraging nodig. Je moet denkbeelden kunnen loslaten. Het bijzondere trachten te zien in het gewone. Dingen naar het licht houden.’ Dat zegt Kris Gelaude in een blog voor Femma.

Tijdens de eerste lockdown schreef ze een reeks teksten voor herdenkingsvieringen na de (beperkte) uitvaart. Die teksten vind je ook in het boek. Het inspireerde haar tot een veel breder werk over afscheid nemen. Met ‘Tot wij elkaar weerzien’ wil ze tegemoetkomen aan de nood aan zinvolle rituelen en aan de vraag naar profane teksten bij afscheidsdiensten. ‘Afscheid nemen op een mooie, onvergetelijke manier, is immers het laatste wat een mens kan doen voor een gestorven geliefde, om daarna te kunnen komen tot dat moeizame gebaar van loslaten.’

Niet te veel maar ook niet te weinig

Gelaude waarschuwt voor twee uitersten: een te kort ritueel enerzijds en een met te weinig structuur anderzijds waarin je een eindeloze mix van beelden, verhalen en songs krijgt. Ze pleit voor de oeroude kracht van het ritueel dat vorm geeft aan de rouw en naar zin zoekt. Je voelt haar zorg dat de kwaliteit van dit ritueel zou verloren gaan als de uitvaart verplaatst wordt van de kerk naar het rouwcentrum. Het laatste afscheid moet eer doen aan de overledene en zijn of haar leven in de kern oproepen. Voor dat moment van afscheid heb je namelijk maar één kans. Voor de nabestaanden is het een kostbaar ogenblik, daarom moet je het goed voorbereiden.

Het laatste afscheid moet eer doen aan de overledene en zijn of haar leven in de kern oproepen.

Daarbij wil ze helpen. ‘Tot we elkaar weerzien’ is een echt inspiratie- en werkboek voor uitvaartbegeleiders en families van overledenen. De indeling volgt de verschillende fases van een afscheidsritueel. Ze begint met een reeks aanvangsgedichten. Daarna suggereert ze beelden en symbolen voor tijdens de plechtigheid, woorden bij het sluiten van de kist, rituelen rond licht, aarde, water en vuur. In het hoofdstuk ‘Het geleefde leven’ inspireert ze nabestaanden om herinneringen op te halen die treffend en zinvol zijn. Daartoe vind je een reeks gedichten rond moed, wijsheid, trouw, rechtvaardigheid, creativiteit… Ze pleit voor het nadrukkelijk noemen van de naam van de overledene, als een vingerafdruk die blijft:

Noem mij.
Haal me erbij
in grote en kleine verhalen.
Hou me springlevend
in beeld en in woord.
Laat toch de liefde
nog zingen.
In alle gebaren
van haar gedenken
besta ik voort.

Als verhalen bij het ritueel biedt ze een selectie van profane en bijbelse verhalen. Bij die laatste schreef ze telkens een gedachte als commentaar.

Prachtige rouwgedichten

Haar rouwgedichten vormen de hoofdmoot. Sommige zijn specifiek geschreven voor een kind, bij een afscheid in een woonzorgcentrum, bij euthanasie, zelfdoding, eenzaamheid of dementie:

Verloren gelegd

Ik heb je gezocht
in het huis waarin je verdwaalde.
Want de man en de vrouw
en kinderen op de foto
zijn zoek.
Je naam heb je ergens verloren gelegd

(…)

Nu je hier ligt
en niet meer hoeft te weten,
omringd met de heilige aandacht
van onze stilte
en vrij van angst of verdriet,
zou je lachend weer kunnen opstaan.
En met je vingers misschien
troostend nog eens
door mijn haar gaan.
Want nu is alles terecht.

In ‘Voor wie bidden wil’ brengt de auteur een reeks expliciet christelijke gebeden. Ze geeft terecht aan dat als de familie niet gelooft maar de overledene wel, een gebed op zijn plaats is in het ritueel. Tenslotte vind je een reeks gedichten bij de laatste rustplaats en suggesties voor muziek.

Een indrukwekkend boek, met teksten waarin verdriet, ontroering en hoop op een meesterlijke manier samengaan. Een pluim ook voor de uitgever, die er een schitterende uitgave van maakte, inclusief een leeslint en prachtige tekeningen van Joke Eycken.

Tekst: Johan Van der Vloet
Foto van Kris Gelaude © Kris Gelaude
Meer moois vind je op de website van Kris Gelaude.

 

Kris Gelaude, Tot wij elkaar weerzien. Inspiratie bij afscheid. Uitgeverij Averbode, Averbode, 2020.

 

Laat een reactie achter onder dit artikel en maak kans op een gratis exemplaar!

 

 

Boeiend artikel? Help ons zin te geven en te delen:

Dank je wel!

Heb ook jij een hoopvol en zingevend verhaal? Stuur het ons via info@magazijn.community!
Wie weet, kom ook jij in het MagaZijn van de zin!

9 REACTIES

  1. Ja, dat is een boek waarop ik zit te wachten! Vaak heb ik zelf gedacht dat ik het mee zou moeten schrijven. Gelukkig kunnen mensen als Kris Gelaude dat beter en voelen die perfect aan waaraan de mensen op het moment van afscheid grote nood hebben.
    Ik ben blij dat er zowel profane als bijbelse teksten in zijn opgenomen, want dat ligt vaak erg gevoelig voor de nabestaanden.
    Dus ja, fantastische aanwinst

  2. Dit is een boek dat ik graag wil bezitten, lezen, doorgeven, uitlenen.
    Al vind ik het moeilijk om op zo’n openbare site te vertellen waarom.
    Kris Gelaude is echt iemand die vertaalt wat ik voelde en voel.
    Ze peilt naar de diepe van het leven, naar het onpeilbare verdriet bij het afsterven van een geliefde.
    Bedankt om dit boek te presenteren.
    Fijne groet
    annemie

  3. Mooi en zinvol initiatief voor wie zelf -gelovig of niet- de woorden en/of de juiste rituelen niet vindt om de overledene een gepaste afscheidsviering te geven en ‘tot weerzien’ te wensen.

  4. Allerheiligen, Allerzielen, prachtige herfst; het beste moment voor dit boek
    Herfstbladeren:
    “voor we loslaten
    geven we
    het meest subtiele van onszelf”

  5. Hier kijk ik enorm naar uit want afscheid nemen plaatst zoveel mensen met de mond vol tanden… dan maak ik heel graag gebruik van haar woorden!

  6. Kris Gelaude bezit het grote talent om taal te geven aan diepte-ervaringen waar eigenlijk geen woorden voor zijn. Steeds geraakt door en ontzettend dankbaar voor haar woorden die zoveel mensen kunnen troosten, kracht kunnen geven en verder kunnen dragen…

  7. de titel alleen al maakt je stil, afscheid nemen en loslaten is zo moeilijk, als je dan hulp en troost vindt in dergelijk mooi boek dan is dit een geruststellende gedachte

Laat een reactie achter op Anne Dedeurwaerder Annuleer reactie

Please enter your comment!
Please enter your name here