Zinvol zomeren, zo noemden we ons dossier. Het waren telkens tekens en parels van hoop en inzet voor anderen. Van begrip en verbinding. Op nieuwsvlak was het moeilijk zinvol te zomeren. De aanslag in Nice en de moord op een priester schokten Europa. Na Brussel komt de terreur nu wel heel dichtbij. Helaas is dit dagelijkse kost in een heleboel landen. Het uitzichtloze conflict in Syrië is daar een schrijnend voorbeeld van. De rij gewelddaden is lang.
En toch komt het goed. De liefde overwint. Dat is op het eerste zicht een naïeve boodschap. Maar als de Antwerpse rapper Tourist LEMC ze uitzingt, zingen massa’s mensen mee.
Op tocht naar Compostella ontdekt KVLV voorzitster Nik Van Gool dat mensen een ongehoorde nabijheid ervaren in de gesprekken die ze onderweg voeren.
Ook voor Lieven Boeve, directeur-generaal van Katholiek Onderwijs Vlaanderen, is dialoog de fundamentele insteek. In een diepte-interview met MagaZijn vertelt hij over de katholieke dialoogschool. Boeve gruwelt van polarisering en de manier waarop we vandaag omgaan met andersheid. Het enige antwoord is dialoog. Dat grondt hij op zijn christelijke overtuiging. Voor christenen is leven immers een dialoog met God. God zelf spreekt tot mensen, doorheen de liefde die het gewone onderbreekt. Die roept op om zekerheden te verlaten en de kracht van liefde los te weken. Daarom wil Lieven Boeve dat de dialoogschool die hij voorstaat katholiek is. De katholieke identiteit garandeert voor hem het open(-brekende) gesprek met de andere. Wie in dialoog treedt, hoeft niet te denken wat en zoals de ander denkt. Hij wil wel verstaan wat die ander doet en hem of haar ook ruimte bieden. Nogal wat mensen uit het veld vragen zich af wat die katholieke dialoogschool precies inhoudt. Het antwoord is niet eenduidig. In het interview met Lieven Boeve ontdek je dat die katholieke ‘drive’ net mensen wil helpen om vanuit de christelijke traditie zichzelf te ontdekken in wat hun leven zin geeft.
Verrassend: voor Boeve hoef je om zo’n katholieke dialoogschool te dragen niet gelovig te zijn. Vandaar de provocerende titel van ons interview: een atheïst wordt een betere atheïst in een katholieke dialoogschool. Dat geldt ook voor de katholiek of de moslim. Voor Boeve is de bril waarmee we naar elkaar kijken wezenlijk: laten we andersheid toe en zien we die als een stimulans om onze eigen identiteit te ontdekken? Of laten we die andersheid tot conflict en polarisatie leiden? Kunnen en willen we leven met het verschil?
Boeve blijft academicus: het vraagt dus enige inspanning om te verstaan wat hij bedoelt. Toch is zijn project, met alle kritische noten die je erbij kunt formuleren, interessant voor discussies over de rol van levensbeschouwingen, de waarden van Europa, de Verlichting, enz. Levensbeschouwingen helpen om je eigen identiteit te ontdekken en in gesprek te brengen met de ander. Kanttekening: dat vraagt uiteraard respect voor elkaar. Politici geven daarin niet altijd het goede voorbeeld. Tijd om te overwegen hoe zingeving een verbindende factor is die ze onterecht achter de voordeur willen houden of zelfs bestrijden.
]
David Van Reybrouck legt graag zijn oor te luisteren naar religieuze tradities. © De Bezige Bij
Schrijver David Van Reybrouck verwoordt het in een opiniestuk in De Standaard zeer treffend. Hij noemt zichzelf goddeloos, maar pleit om te luisteren naar religieuze leiders als paus Franciscus en de Dalai Lama. Gedurft en verrassend in deze tijd, zeker voor een zelf verklaarde ‘goddeloze’. Net als Boeve neemt hij afstand van het polariseren en verwijt politici dat ze geen visioen hebben. Getuige de beschamend ‘lege’ toespraak van voorzitter Jean-Claude Juncker van de Europese Commissie: Wat ik wil zeggen is dit: op het moment dat we andermaal elkaar dreigen kapot te maken, of dat al volop aan het doen zijn, kan het geen kwaad opnieuw te luisteren naar wat de vertegenwoordigers van eeuwenoude tradities te zeggen hebben. Het gesprek over de toekomst van een gemondialiseerde wereld is te belangrijk om enkel door verkozen leiders te laten beslechten. De politieke leider is bezig met minstens de komende vier jaar, de religieuze leider met minstens de voorbije duizend jaar. We hebben alle wijsheid nodig die er is.
Nee, een noodtoestand hoeft voor ons niet. Ja, we moeten dringend met elkaar praten. Niet om gelijk te halen of om elkaar al dan niet letterlijk te doen ontploffen. Wel om op zoek te gaan naar wat ons tot mensen maakt en ons verbindt, ook al verschillen we heel grondig.
Tekst: Johan Van der Vloet
Coverfoto © Wikimedia Commons: sculptuur ‘Dialoog’ van Jan Snoeck, Churchillplein in Deventer
Dit artikel word je gratis aangeboden door MagaZijn. Schrijf je in voor onze nieuwsbrief en ontdek ons unieke e-zine over zingeving gedurende 3 dagen helemaal gratis.
