De Dagen Zonder Vlees vinden veel weerklank. Vervangen ze de christelijke vasten, en wat vinden de boeren ervan? Want je kunt je voorstellen dat een sector die het al zo moeilijk heeft hier met gemengde gevoelens naar kijkt. Lieve Herrijgers van Broederlijk Delen en Anne-Marie Van Geenberghe van de Boerenbond geven hun mening.
Nieuwe vorm van vasten?
De Dagen zonder Vlees vallen samen met de christelijke vasten of veertigdagentijd. Lieve Herijgers is voorzitster van Broederlijk Delen. Wordt ‘haar’ vasten nu niet gekaapt? Je zou kunnen zeggen dat het een seculiere vorm van vasten is, zegt ze. Dat vindt ze niet erg. Christelijk vasten is een uitnodiging om je relaties met God en mensen te herbekijken en te herbronnen. Als mensen dat op die manier doen, juichen we dat toe. Het is zeker een element van wat wij als Broederlijk Delen ook voorstaan.
Onze wereld heeft nood aan vernieuwing, aan een ethiek van het genoeg.
Onze eigen focus daarbij is: herverdelen, kijken naar je manier van leven, loskomen van het eenzijdige groeimodel. Onze wereld heeft nood aan vernieuwing, aan een ethiek van het genoeg. Dagen Zonder Vlees sluit in die zin aan bij het christelijke perspectief van het goede rentmeesterschap: de mens die de aarde beheert zodat het leven voor iedereen beter wordt.
Landbouw is ook een wereldprobleem
Daarnaast is voor Broederlijk Delen landbouw ook een wereldprobleem: We streven naar het bevorderen van duurzame landbouw in het Zuiden. Nog steeds hebben 800 miljoen mensen honger. Vaak boeren, mensen die zelf voedsel produceren. Lokale boeren moeten vaak hun grond afstaan voor grootschalige agroindustrie! De toekomst ligt bij kleinschalige landbouw zoals ook Olivier De Schutter, speciaal rapporteur van de UN commissie voor voedsel, bevestigt.
Nog steeds hebben 800 miljoen mensen honger. Vaak boeren, mensen die zelf voedsel produceren. Lokale boeren moeten vaak hun grond afstaan voor grootschalige agroindustrie.
Waarom de DZV zoveel succes hebben? Herijgers: Daar zijn verschillende redenen voor: het gaat niet over een zwart-wit keuze, wel om een aanzet om na te denken over consumptie. We weten ook dat de toekomst van de planeet op het spel staat en dit geeft handelingsperspectief. En uiteraard de grote namen die meedoen en de invloed van sociale media. Bovendien zijn we ons steeds meer bewust van de gezondheidsrisco’s van vlees.
Vergelijk veeteelt niet met autokilometers
Anne-Marie Vangeenberghe, woordvoerster van de Boerenbond, volgt Herijgers hierin. Toch heeft ze een aantal vragen bij de manier waarop Dagen Zonder Vlees de zaken voorstelt. Vooral de vergelijking met autokilometers zit haar hoog: Natuurlijk produceert veeteelt broeikasgassen. Maar dit zijn wereldcijfers uit 2008. En die liggen nu toch anders, zeker in ons land. Braziliaans rundvlees, op extensieve wijze geteeld, geeft 48 kg CO2-uitstoot per kg vlees, Europees rundvlees gemiddeld 22 kg CO2 uitstoot per kg vlees. In Vlaanderen, waar we intensiever produceren dan het gemiddelde van Europa, zal dit nog lager liggen.
Landbouw is verantwoordelijk voor minder dan 12% van de uitstoot.
In Vlaanderen is meer dan 50% van de broeikasgasuitstoot een direct gevolg van industrie en energiegebruik. Landbouw is verantwoordelijk voor minder dan 12% van die uitstoot, inclusief het sojaverhaal en het transport van veevoeder. Op haar site vergelijkt DZV deze cijfers met autokilometers, maar dat is niet correct. Ze nemen immers voor de uitstoot van de veeteelt wel het ‘volle’ cijfer, maar voor de auto rekenen ze de emissies bij productie en recyclage vaneen auto niet mee. Om nog maar te zwijgen van olieontginning, transport en raffinage.
Eer van de boer
Het is bekend dat landbouw en voornamelijk veeteelt in België het zeer lastig hebben om te overleven. Op zo’n moment zijn Dagen Zonder Vlees niet echt helpend… Speelt dat niet mee in haar reactie? Vangeenberghe reageert verrassend: Of ze het economisch moeilijk hebben of niet heeft hierin eigenlijk geen belang. Je moet niet iets in stand houden om puur economische redenen. Wat wel op het spel staat, is realistische beeldvorming. Onze boeren voelen zich zeer te kort gedaan omdat zij zeer grote inspanningen doen om milieuvriendelijk te produceren en dat wordt door DZV niet erkend.
Als het niet goed gaat met de aarde, gaat het ook niet goed met de boeren.
We stoppen als Boerenbond veel geld in onderzoek naar milieuvriendelijk produceren. Boeren voelen zich de gebeten hond, terwijl we eigenlijk een gezamenlijk belang hebben: boeren leven van de aarde.Als het niet goed gaat met de aarde, gaat het ook niet goed met de boeren. We zijn niet tegen Dagen Zonder Vlees, we zijn voor een evenwichtige voeding en daarin heeft vlees een plaats. Specialisten zeggen dat vlees moeilijk te vervangen is omwille van vitamine B12. Teveel vlees is slecht voor je gezondheid, te weinig ook.
Kiezen voor verduurzamen in plaats van voor duurzaamheid
Wij staan voor verder verduurzamen ipv voor duurzaamheid. Verduurzamen is een proces waarin je elke dag zoekt naar een evenwicht tussen ecologie enerzijds en consument en producent anderzijds. Op de duur hebben deze acties zelfs een negatief effect op het milieu, omdat boeren die het echt wel goed willen doen, het niet meer zien zitten en zich afvragen voor wie ze het nog zouden doen. Dan komt er nog meer vlees uit het buitenland binnen, dat veel vervuilender is.
Verduurzamen is een proces waarin je elke dag zoekt naar een evenwicht tussen ecologie enerzijds en consument en producent anderzijds.
Deze discussie gaat dus niet zozeer over centen, maar over de eer en waardigheid van de boer als mens. Het gaat erom dat de inspanningen van mensen om het goed te doen niet gezien worden. Nu lijkt het alsof veeteelt de grote schuldige is aan het broeikaseffect.
Dit artikel maakt deel uit van het dossier ‘Dagen Zonder Vlees’. Wil je ook de andere artikels lezen? Registreer je dan gratis en klik op het dossier voor een overzicht.
Lees hier meer over het milieurapport Vlaanderen.
Interviews: Johan Van de Vloet
