Een honger, de vierde roman van de Nederlandse schrijver Jamal Ouariachi (1978), is net een ‘pan aan elkaar geklonterde korrels rijst’, precies goed gekookt, stilistisch gekruid en juist geproportioneerd. Ouariachi laat in Een honger zijn vlotte pen op verschillende thematische, literaire en continentale onderwerpen los.
Pedofilie in spagaat
Zo waagt hij zich eraan om de augiasstal, die het onderwerp ‘pedofilie’ is, volledig uit te mesten. Hij melkt het onderwerp op een aandoenlijke manier uit met een taalgebruik dat helder, beeldend en zintuiglijk is. Hij duwt de wereld zonder schroom in spagaat, waarna hij vervolgens – terwijl hij zijn literaire, retorische en polemische spierballen laat rollen – haarfijn de angstkramp van onze samenleving onder een krachtige lamp zet en dissecteert.
Ouariachi zet haarfijn de angstkramp van onze samenleving onder een krachtige lamp.
Kort samengevat gaat het boek over Alexander Laszlo, een rijke man van Hongaarse afkomst. Hij is een filantroop, dé ster van de Nederlandse ontwikkelingshulp die in Ethiopië als een Nederlandse versie van Bob Geldof of Bono jarenlang rondliep. Na de adoptie van enkele jonge Ethiopische kinderen wordt hij beschuldigd van seksueel misbruik. Nadat hij een tijdlang in de gevangenis heeft gezeten wegens pedofilie, vraagt hij zijn ex, journaliste Aurélie Lindeboom, om zijn biografie te schrijven.
Charisma, liefde en ambiguïteit
Ouariachi combineert de verhaallijn van een weldoener die bejubeld werd voor zijn ontwikkelingswerk en daarna verguisd door een aanklacht wegens seksueel misbruik met een weldoorvoed liefdesverhaal, waar de schoonheid, waarachtigheid en oprechtheid vanaf spat. Laszlo wordt niet alleen neergezet als een pedofiel, maar ook als een charismatische, eloquente en filosofische man. Net zoals in Nabokov’s Lolita weet ook Ouariachi de lezer te manipuleren om sympathie op te brengen voor de welbespraakte en wijze Laszlo ondanks het feit dat hij door de maatschappij wordt gebrandmerkt als pedofiel.
Een honger is een technische en literaire hoogvlieger.
Terwijl Ouariachi dat doet, schudt hij regelmatig de ontvlambare en morele kussens van de ambiguïteit op zonder dat de lezer er zich oncomfortabel bij gaat voelen. De verdienste daarvoor gaat volledig naar het meesterschap waarmee Ouariachi zijn verhaal, dat onmiskenbaar trekken vertoont van een pamflet, weet neer te zetten.
Een honger is een technische en literaire hoogvlieger. Het boek bevat diverse relevante maatschappelijke debatten die worden weergegeven door een weelde aan stemmen die Ouariachi op een grandioze wijze door zijn literaire molen weet te draaien. Een pas geoliede motor kan niet op tegen de gesmeerde verteltrant van deze roman die je tot het einde weet te boeien.
Een honger versus Lolita
Hoewel Een honger van Ouariachi – weliswaar in een andere tijdsgeest – in dezelfde gewichtsklasse bokst als Lolita van Nabokov, zou Lolita onmiskenbaar verliezen.
Ouariachi laat de lezer niet meer ontsnappen uit de literaire ring van betekenis en bekentenis.
Weliswaar beschikt de hedendaagse lezer ondertussen over een gespierd incasseringsvermogen, maar Ouariachi weet de lezer écht te raken. Hij laat hem niet meer ontsnappen uit de literaire ring van betekenis en bekentenis. Ouariachi zet je aan het denken en wil dat je het gevecht met de materie achter de oppervlakte voelt en ziet. Conclusie: deze rasverteller weet je als lezer KO te slaan met een dijk van een roman.
JAMAL OUARIACHI, Een honger, Querido, Amsterdam, 2015, € 19,99.
Tekst: Stien Keunen
