Fiets mee naar de grootste privécollectie van van Gogh, midden in het Nederlandse natuurgebied de Hoge Veluwe. Ontdek er een kwetsbare Vincent, die heel zijn schilderkunst in het teken van zijn spiritualiteit beleefde.
Merkwaardig museum in prachtig park
Je kunt er met de auto komen, maar veel fijner is het om bij één van de ingangen van het park te parkeren en een toegangsticket te kopen dat je meteen recht geeft op een fiets. Op die manier geniet je ten volle van de ligging van het merkwaardige museum, dat gebouwd is door Henri Van de Velde.
Midden in de heide en het naaldbomenlandschap van de Hoge Veluwe ligt het Kröller-Müller museum. Helene Kröller-Müller was een schatrijke dame die samen met haar man Anton in het begin van de vorige eeuw een bijzondere kunstcollectie bijeen kocht. Ze was een early adopter van van Gogh, die -zoals bekend – bij leven weinig erkenning kreeg.
Er hangen werken van veel wereldberoemde schilders: Degas, Monet, Mondriaan en Picasso. Wij komen, net als de meeste bezoekers, vooral voor Vincent. We bewonderen een aantal van zijn zeer bekende schilderijen zoals zijn zelfportret, caféterras bij nacht, landweg in de Provence bij nacht.
Van Gogh als spiritueel kunstenaar
Het meest opmerkelijke is hoe je in de collectie, die chronologisch is geordend, de grote drijfveer van Vincent ontdekt. ‘Religie van de noeste arbeid’, zo luidt de titel van de reeks schilderijen uit van Goghs beginperiode. Aanvankelijk wilde hij dominee worden zoals zijn vader, maar hij ging dan toch voor het kunstenaarschap. Met zijn teekenaarsknuist wilde hij dienstbaar zijn aan God.
Aanvankelijk wilde hij dominee worden zoals zijn vader, maar hij ging dan toch voor het kunstenaarschap.
Na een passage als predikant in de Borinage en Brussel trekt hij naar het Noord-Brabantse Etten. Daar brengt hij de arbeid in beeld als beeld van het ware geloof, zoals hij zelf schrijft. Zijn beroemde schilderij ‘De Zaaier’ ziet hij als het beeld van het zaaien van Gods woord.
Ook in zijn volgende periodes blijft van Gogh zijn schilderstalent en predikantschap samen zien. Licht, mensen, bloemen en landschappen die hij later in de Provence zo prachtig uitbeeldt, zitten in dezelfde spirituele stroom: de schoonheid van de schepping uitbeelden.
Schilder van schoonheid eindigt zelf in donkerte
Het beeld van zijn psychische aftakeling grijpt je naar de keel als je hele weg van de expositie loopt.
Dat het zo slecht met van Gogh afloopt, wordt daardoor misschien nog tragischer. Het beeld van zijn psychische aftakeling grijpt je naar de keel als je hele weg van de expositie loopt. Een dubbele ervaring dus: je leert enerzijds zijn werk nog dieper doorgronden als eerbetoon aan de arbeidende mens in de natuur, aan de pracht van het licht en het land, en anderzijds zie je hoe hij langzaam wegglijdt in de afgrond.
Op adem komen in de verrassende beeldentuin
De wandeling door de beeldentuin laat je even bekomen. 160 sculpturen van opnieuw zeer beroemde kunstenaars zoals Auguste Rodin, Henry Moore en onze eigen Jan Fabre, staan in het prachtige park opgesteld.
Het meest spectaculaire is de jardin d’email van Jean Dubuffet, een kunstmatige tuin met een reusachtige kiemplant.
- Lees meer over het Kröller-Müller Museum
- Ontdek het park de Hoge Veluwe
- Lees de bespreking van het boek van Mark Delrue over Vincent van Gogh
Tekst en foto’s © Johan Van der Vloet