Al sinds mijn opleiding als beeldend kunstenaar voelde ik me aangetrokken tot het sacrale. En zo hebben spiritualiteit en het sacrale tot op vandaag mijn beeldend werken gevoed en vormgegeven.

Het voorbije jaar legde ik mij toe op het thema Mater Dei (Moeder Gods) en het oud middeleeuws geschrift Stabat mater dolorosa (‘De moeder stond bedroefd’ of ‘De wenende moeder onder het kruis’).

Ut sibi complaceam – Dat ik Hem alleen behaag

In een eerste voorbereidende fase vond ik inspiratie in bijbelteksten, mystieke geschriften en gregoriaanse muziek. Dit thema kreeg nog een extra dimensie door de fatale ziekte van mijn moeder met wie ik een hechte band heb. Voor het eerst werd ik geconfronteerd met haar eindigheid en dat was een zeer shockerende ervaring.

Ik projecteer ook mezelf in deze schilderijencycli. Ik kijk als een zoon naar zijn moeder en neem ook de plaats in van mijn moeder die naar mij kijkt. Al die gevoelens zitten in deze werken verwerkt, zonder evenwel een portret van mijn moeder te maken.

Fac me plagis vulnerari – Laat zijn wonden mij doorwonden

Tijdens het schilderen worden al die uitgekristalliseerde gedachten, mijn verdriet, neergezet op papier en later op kleine schilderijen. Tenslotte worden die kleine werken op groot formaat geschilderd, op een paneel (100×100).

De schilderijen roepen een sfeer op van nederigheid, diepmenselijkheid en van een ‘onbeduidende’ vrouw die ‘ja’ zegt. De dominante (Pruisisch) blauwe tinten verwijzen naar het introverte, het absorberende.

Fac ut ardeat cor meum – Dat mij ’t hart ontgloeit van binnen.

De schilderijen vertolken wat dat alles voor mij betekent: een mengeling van kennis, het intuïtieve aanvoelen en het mystieke. Schilderen is voor mij een vorm van meditatie. Ik schilder hedendaagse iconen vanuit meditatie en gebed. Die zijn geënt op het mystieke – niet in zijn verschijningsvorm, wel in zijn inhoud.

De aloude uitspraak Een icoon is een venster op het absolute zegt wat ik met mijn werken wil bereiken. Ik voel mij dan ook meer een mystiek dan een religieus kunstenaar, omdat ik vanuit de geloofsmystiek beelden maak en een tip van de sluier wil oplichten van wat ons overstijgt.

Mater fons amoris – Moeder! bron van liefde

Dit beeld sierde het rouwkaartje van mijn moeder. Het staat voor mijn en haar weeklacht. Ze is in mijn armen mogen sterven. Stil, rustig, schoon. Voor mij hartverscheurend, pijnlijk en berustend te samen. Een omgekeerde geboorte. Ik, die uit haar schoot geboren het leven gekregen heb. Zij, liggend in mijn armen, terugkerend naar de oneindige liefde van de Vader.

Tekst en foto’s: Koen Lemmens