Vorige week maakte VRTnews een knappe reeks over zingeving bij jongeren. Mis zeker niet het artikel van Hilde De Windt ‘De zin van ons leven, waar ligt die nu weer?’
In de inleiding schrijft ze: ‘Dat is er bots op, beamen jonge(re) mensen me meteen, wanneer ik zei dat we iets wilden maken over zingeving. Jonge mensen, vooral ruim genomen millennials, zijn op de dool. 46% van de jonge Vlamingen heeft wel eens met depressie of een burn-out te kampen. Zoveel anderen die niet in de volkstellingen voorkomen, vertellen dat ze zich vaak afvragen wat ze hier doen, en waarom, en dat ze daar moeilijk een antwoord op vinden.’ En wat verder: ‘Jonge mensen zijn op de dool, voelen zich zinloos en wat verloren. Moeder, waarom leven wij? Ze weten het niet meer… Bijna 55% van de Vlaamse jongvolwassenen voelt zich soms, vaak, altijd eenzaam. Is dat niet wanstaltig veel in een land van ogenschijnlijke honing en koekebrood? Als zingeving daar iets aan kan doen, zoals het rapport concludeert, laat ons die materie dan eens onder de loep nemen.’
Jonge mensen zijn op de dool, voelen zich zinloos en wat verloren. Moeder, waarom leven wij? Ze weten het niet meer…
Met knappe bindteksten rijgt ze filmfragmenten en citaten aan elkaar, onder andere van socioloog Mark Elchardus en psycholoog Paul Verhaeghe, die vooral het individualisme met de vinger wijzen. Mark Elchardus: ‘De zingeving moet een antwoord geven op de vraag: waar kom ik vandaan, waar sta ik en waar ga ik heen? Dat antwoord zoek je collectief, niet alleen, want dat is onzin.’ Een nieuwe invulling voor het collectieve lijkt dus nodig als vervanger van de religie. Elchardus gaat fel te keer tegen de ideologie dat je alles zelf moet kiezen zoals hype auteur Yuval Noah Harari in zijn boek ‘21 lessen voor de 21ste eeuw’ bepleit: ‘Er is geen goddelijk script en buiten mij is er niets dat het leven zin kan geven. Ik ben zelf degene die alles betekenis geeft met mijn vrije keuze en mijn eigen gevoel,’ schrijft Harari. ‘Een gigantische keuzestress, om zot te worden,’ zegt Elchardus.
Vanuit de religies laat Hilde De Windt theoloog Didier Pollefeyt aan het woord. Die ziet in de sociale media een Ersatz voor religie: ‘Maar een goeie 4G-verbinding is cruciaal en spant als een net over het zwarte gat. Door in beweging te blijven in dat netwerk creëer je een geluksgevoel, diepere vragen komen maar sporadisch aan bod. Andere jongeren komen daardoor in een spiraal terecht.’ Hacer Düzgun, inspectrice van het centrum Islamonderwijs stelt dan weer dat een aantal jongeren zoeken naar zekerheid: ‘De islam is een goede zingever omdat hij antwoorden biedt op alle vragen die je je stelt. En bovendien is het ritueel van het gebed meditatief: vijf keer per dag sta je stil. Dat is een opluchting in dit snelle leven.’
De moeite waard zijn ook de portretten van zinzoekende jongeren die De Windt maakte.
Mensen voelen zich anders verbonden dan in het klassieke patroon. Maar komen in die andere communicaties, in die nieuwe vormen van verbondenheid de diepere kwesties nog aan bod?
Als uitsmijter een interessant citaat van theologe Annemie Dillen: ‘Veel mensen vinden houvast in verbondenheid, delen, bevriend zijn, zelfontplooiing. Mensen voelen zich anders verbonden dan in het klassieke patroon. Maar komen in die andere communicaties, in die nieuwe vormen van verbondenheid de diepere kwesties nog aan bod? Vandaar het belang om ruimtes te creëren om aanknopingspunten te vinden om over die dingen te praten.’ MagaZijn wil zo’n community zijn, dus we zijn goed bezig, zouden we denken!
Ontdek ook onze MagaZijn-dossiers over jongeren en zingeving en over toekomst!
Tekst: Johan Van der Vloet
Coverfoto © pixabay rv
