
Verrassend voor het cleane imago van de Zwitsers: hun land is een corona-koploper met een van de hoogste besmettingsgraden. Het beleid koos niet voor een harde lockdown. Toch houdt het internationale koppel Pauwel en Gabriela – zij is Mexicaanse, hij Belg – zich in het mondiale Genève vrijwillig aan strengere maatregelen dan opgelegd. Waarom doen ze dit? Wat doet zo’n lockdown met een actief stel en hoe zien ze de toekomst?
Hoe staat het met de besmettingen in Genève?
De teller staat nu op ongeveer 28.000 besmettingen in Zwitserland. Daarmee is Zwitserland een van de meest getroffen landen ter wereld wat relatieve besmettingen betreft- na Spanje en kleine landjes zoals bijvoorbeeld San Marino, Liechtenstein en IJsland. In Zwitserland is 0,3% van de bevolking besmet. Toch ligt het sterftecijfer met 5,2% momenteel gevoelig lager: een derde van Italië, Spanje en ook België.
Enig idee waarom de besmettingscijfers zo hoog zijn?
Zwitserland is een bijzonder internationale plek. Daarmee bedoel ik dat er heel veel gereisd wordt en dat de bewoners zich vaak verplaatsen. En dus komt iedereen gemiddeld met veel andere mensen in contact. Daarnaast zijn hier veel skigebieden en ligt Zwitserland ook dicht bij veel Italiaanse skigebieden. We weten allemaal dat daar heel veel besmettingen gebeurd zijn. Tenslotte is er veel woon-werkverkeer met Italië en Frankrijk, twee landen die zwaar getroffen zijn. Pendelaars kunnen het virus dus makkelijk meebrengen.
Het sterftecijfer ligt dan weer gevoelig lager …
Ja, inderdaad. De meeste besmettingen zijn gebeurd tijdens zakenreizen of skitrips. Dat gaat dus meestal over jongere mensen. De gemiddelde leeftijd van een besmette persoon ligt daardoor waarschijnlijk lager dan die van andere landen zoals Italië, USA en België. Zwitserland heeft ook voldoende en geavanceerde medische voorzieningen, waardoor besmette patiënten zo goed mogelijk behandeld kunnen worden.
Hoe gaan de inwoners van Genève om met de coronamaatregelen?
Over het algemeen worden de regels relatief goed gevolgd, maar persoonlijk denk ik dat ze nog iets te zacht zijn. In Zwitserland wil de regering momenteel geen harde lockdown invoeren zoals bijvoorbeeld in Italië, Spanje en Frankrijk. Ze verwacht van elke burger dat die zelf verantwoordelijkheid neemt om de verspreiding te minimaliseren.

Social distancing wordt goed nageleefd. Wel zijn alle parken in Genève nog steeds open. Daardoor komen toch nog teveel mensen buiten.
Hoe pakken jullie zelf het aan?
We komen slechts één keer per week buiten op straat om naar de supermarkt te gaan. Wij houden ons nog strikter aan de regels dan officieel nodig is. Natuurlijk willen we ook graag in de parken kuieren en rond het meer wandelen. Toch doen we het niet, ook al mag het wel. In de tussentijd hebben we ons balkon extra mooi ingericht om zoveel mogelijk te genieten als we een luchtje scheppen.

Daarnaast komen we elke avond om 21u buiten, samen met veel andere bewoners in de buurt. Dan applaudisseren we (nvdr: klik op filmpje hieronder) voor iedereen die al het nodige doet om het virus te bedwingen: zorgverleners, ordediensten, aan-huis-leverdiensten etc.
Dat gevoel van samenhorigheid geeft ons de motivatie om door te bijten met de strikte regels zodat we zo snel mogelijk terug naar een normale situatie kunnen evolueren.
Waarom houden jullie je strikter aan de regels dan officieel nodig is?
De wetten zijn volgens ons niet straf genoeg, ook niet in België. De snelste manier om terug naar ‘het nieuwe normaal’ te gaan, is om zo vlug mogelijk de curve af te vlakken zodat nieuwe besmettingen traceerbaar zijn. Een lockdown zorgt er idealiter voor dat dragers van het coronavirus geïdentificeerd, behandeld en geïsoleerd worden zodat de rest van de bevolking kan voortdoen met economische en sociale activiteiten.
In België, Zwitserland en zovele andere landen heeft men het zo ver laten komen dat de ziekenhuizen overvol zitten en ze niet meer kunnen traceren wie waar en wanneer besmet is. Dan kun je niet anders dan alle deuren dicht doen totdat nieuwe besmettingen wel op een haalbare manier traceerbaar zijn. Daaraan willen we graag ons steentje bijdragen door extra voorzichtig te zijn.
Daarvoor zijn er toch de maatregelen van social distancing?
Vele mensen zeggen inderdaad: ‘Ik ga buiten, maar ik houd me aan de regels van social distancing.’ Onze bedenking is dan: dat vele mensen zich aan de regels kùnnen houden, is net omdat er veel mensen binnen blijven! Als er te veel volk op straat is, lukt die verplichte anderhalve meter afstand namelijk niet meer.
Er is echt geen plek voor 300.000 wandelaars aan het meer!
Stel je es voor dat alle inwoners van Genève volgens de letter van de wet zouden denken en dus buiten zouden komen? Er is echt geen plek voor 300.000 wandelaars aan het meer! Als er dan geen vaccin is, zitten we binnen twee maand opnieuw in lockdown. Daarom houden wij ons dus aan de geest van de wet en niet aan de letter. En dat betekent dat we strenger zijn voor onszelf dan officieel nodig. Hoe meer mensen zich op die manier altruïstisch aan de regels houden, hoe sneller we weg kunnen uit de maatregelen en hoe verder we een totale lockdown op afstand houden. We zien dat vele mensen rondom ons ook zo denken en extra solidair zijn. Dat stemt ons hoopvol dat het virus in de komende weken en maanden gecontroleerd kan worden.
Zwitserland heeft een Franse, Duitse en Italiaanssprekende regio. Zie je verschillen in het omgaan met de coronacrisis?
Zwitserland is inderdaad een smeltkroes van Noord- en Zuid-Europese culturen. Als je kijkt naar de Franstaligen zie je dat 59% vindt dat de huidige maatregelen niet ver genoeg gaan, tegenover 38% van de inwoners van Duitstalige regio’s en slechts 30% van de Italiaanssprekende burgers.
Hoe verklaar je die verschillen?
Politiek analist Michael Hermann en zijn collega-geschiedkundigen en sociologen zeggen dat de Franstalige regio een voorbeeld wil nemen aan Frankrijk waar de maatregelen strenger zijn en de Duitstalige regio aan Duitsland waar de richtlijnen iets soepeler zijn. Daarin merken de professoren een belangrijk verschil in hoe culturen aankijken tegen individuele verantwoordelijkheid en de rol van de overheid. In de Duitstalige regio in Zwitserland zie je, net als in Duitsland, dat ze er nogal veel vertrouwen in hebben dat de burgers individueel hun verantwoordelijkheid zullen nemen. En dus hoeft de overheid geen striktere regels van bovenaf op te leggen volgens hen.
professoren merken een belangrijk verschil in hoe culturen aankijken tegen individuele verantwoordelijkheid en de rol van de overheid.
Dat vinden Franse en Zuid-Europese culturen eerder vreemd. Zij kiezen liever voor een topdown-model: ze verwachten dat de overheid van bovenaf tussenkomt en maatregelen uitvaardigt. Tenslotte merken ze op dat mediterrane culturen tactieler zijn dan Germaanse culturen die zich fysiek afstandelijker opstellen. Italiaanssprekende burgers hebben daarom meer moeite met regels van social distancing, vermoeden ze.
Jouw vrouw Gabriela is Mexicaanse. Hoe gaat Mexico om met de corona-uitdaging?
Tot twee weken geleden zag je in Mexico hetzelfde scenario als in een heel aantal andere landen waar nog niet veel besmettingen gerapporteerd waren: de situatie werd geminimaliseerd. De Mexicaanse regering probeerde de economische schade te beperken. Ze liet evenementen en bedrijfsactiviteiten doorgaan, de horeca bleef open. Omdat de situatie snel erger wordt, neemt Mexico nu maatregelen die je kan vergelijken met de Belgische situatie van een maand geleden. Hotels en restaurants zijn gesloten.
Mexico heeft een relatief ‘Amerikaans’ systeem met een lage sociale zekerheid waarbij werklozen geen uitkering krijgen. De impact op de economie is daardoor onmiddellijk heel intens wanneer lockdown-maatregelen genomen worden. Daarnaast is de zorgsector – net als in Amerika – meer gefragmenteerd. Dat betekent dat niet iedereen verplicht een verzekering heeft en dus mogelijk niet de nodige zorg kan krijgen. In de huidige crisissituatie mogen we blij zijn dat we in België dankzij ons belastingsgeld een sociaal en medisch vangnet hebben!
Zijn er grote verschillen tussen de regio’s in Mexico?
Momenteel zie je de meeste besmettingen in de toeristische gebieden en in de metropolen met de meeste internationale reizen. Dat kun je goed vergelijken met wat in Europa een aantal weken geleden gebeurde. Vooral Mexico City en de regio rond Cancun zijn getroffen. Helaas zal het virus zich waarschijnlijk snel over het hele land verspreiden. Over het algemeen zit Mexico een maand achter op de evolutie die we nu bij ons doormaken.
Hoe ziet een standaarddag eruit voor jullie in deze coronatijden?
Omdat we de lockdown-regels strikter volgen dan de Zwitserse norm, blijven we de hele tijd binnen. Wel doen we wat we kunnen om zoveel mogelijk onze normale structuur aan te houden. Sporten doen we bijvoorbeeld elke ochtend voor het werk. We lassen duidelijke pauzes in en lunchen samen. Gelukkig hebben we een balkon dat net groot genoeg is om met z’n tweetjes te eten en te genieten van de zon. Koken doen we elke dag en dan proberen we onbekende recepten uit. Met dank aan chef Gaby! (lacht) Zo brengen we toch wat nieuwe elementen binnen tijdens onze bijzondere routine.

We proberen ook om af en toe ‘normale’ momenten in te lassen. Dan praten we bewust niet over corona en kijken we niet naar het nieuws. We genieten gewoon samen van een Netflix-serie of van een gezellig diner. Op die manier proberen we de situatie mentaal goed te verwerken.
Hoe regel je je professioneel leven nu?
Gelukkig werk ik voor een bedrijf dat essentiële middelen verkoopt: bij Procter & Gamble ben ik verantwoordelijke voor verschillende merken van wasverzachters in Europa. Op dit moment hoef ik dus nog niet te vrezen voor mijn job en kan ik die vanop afstand relatief gemakkelijk uitvoeren. Ik werk de laatste zeven weken voor 100% van thuis uit. Ik vermoed dat ik na de exit ongeveer voor de helft van de tijd terug naar kantoor zal gaan, de andere helft zal telewerk blijven. Dat zal waarschijnlijk zo blijven tot er een vaccin beschikbaar is.
We doen informele telefoons en hebben virtuele lunches met het team om bij te praten.
We hebben de nodige systemen om telewerken zo vlot mogelijk te laten verlopen. Het merendeel van mijn vergaderingen gaan nu via videoconferenties. Zo vervangen we ook de informele koffietjes of de gesprekken in de wandelgangen. We doen informele telefoons en hebben virtuele lunches met het team om bij te praten.
Wat zijn de grootste uitdagingen voor jullie als koppel, nu jullie 24/7 bij elkaar zijn?
Ik denk dat we ons de afgelopen jaren – zonder dat we ons daarvan bewust waren – goed hebben voorbereid op deze situatie. Omdat mijn vrouw – toen nog mijn vriendin – in Mexico woonde, hadden we eerst een aantal jaren een lange afstandsrelatie. Daardoor beseffen we zeer goed hoe zwaar het is om nièt bij elkaar te zijn. Vorig jaar hebben we onbetaald verlof genomen om een lange reis te maken. We waren 3,5 maanden dag en nacht bij elkaar.
Omdat mijn vrouw – toen nog mijn vriendin – in Mexico woonde, hadden we eerst een aantal jaren een lange afstandsrelatie. Daardoor beseffen we zeer goed hoe zwaar het is om nièt bij elkaar te zijn.
Die ervaring geeft ons nu een goede balans tussen aan de ene kant elkaars aanwezigheid echt waarderen en die momenten koesteren en aan de andere kant elkaars kleine kantjes kennen. Hierdoor is samenleven in coronatijden heel oké voor ons en zelfs nodig. We kunnen nu namelijk niet bij onze families zijn. Bij elkaar zijn is momenteel een heel belangrijke steun voor ons om door deze situatie te geraken.
Wat hebben jullie over jullie relatie geleerd in deze coronatijd?
We merken dat we eigenlijk niet zoveel bijleren over onszelf of onze relatie. Dat komt volgens mij omdat we elkaar door de jaren heen al in zoveel verschillende situaties hebben leren kennen. Daardoor kunnen we elkaar heel goed inschatten en weten we ook op welke manier we het beste voor elkaar kunnen zorgen tijdens deze moeilijke periode.
Zijn je prioriteiten verschoven door deze coronacrisis?
Gedeeltelijk maar niet volledig. Onze prioriteiten rond familie en professionele zekerheid zijn nu waarschijnlijk nog sterker dan ooit. Andere prioriteiten zijn op dit moment zeker verschoven. Normaal gezien – en nog altijd – is reizen een grote passie van ons waar we graag voor sparen. Elke vrije dag zoeken we een nieuwe ervaring of nieuwe plaats op. We willen graag jaarlijks twee grote reizen maken. Die plannen moeten we nu natuurlijk even opbergen.
Onze prioriteiten rond familie en professionele zekerheid zijn nu waarschijnlijk nog sterker dan ooit.
Onze prioriteit verschuift logischerwijze naar onze gezondheid. En dus komen we zo weinig mogelijk buiten. Zoals ik al zei, gaan we enkel één keer per week naar buiten om in de supermarkt inkopen te doen. We proberen gezond te eten en veel te sporten.
Wat mis je het meeste in deze tijd?
Eerst en vooral vind ik het belangrijk om te beseffen dat we temidden van deze crisis in een echte luxepositie zitten. We zijn allebei gezond, we zijn samen – en we zien hier de waarde van in! – en we hebben nog steeds werk. Dus zijn er ook geen financiële problemen tijdens deze crisis. Dat ervaren we allemaal als grote privileges waardoor we geen fundamentele problemen hebben.
Het grootste gemis op dit moment is zonder twijfel onze familie. We merken heel erg dat dit de momenten zijn waarop je het hardst voelt dat je ver weg woont. We hadden een weekend in België gepland midden maart en drie weken Mexico in april voor Pasen en voor de verjaardag van Gaby. Die plannen hebben we nu moeten annuleren.

Niet weten wanneer je je familie terug zal zien, weten dat het risico bestaat dat iemand ziek wordt en dat je dan niet voor fysieke steun kan zorgen, is voor ons ongetwijfeld het moeilijkste tijdens deze crisis. Daarnaast missen we uiteraard ook onze andere sociale contacten zoals met vrienden iets gaan drinken of uit eten gaan, buitenshuis sporten en reizen. Mijn verjaardag viel eind maart en die hebben we via Skype gevierd. Tegelijk zijn deze zaken nu natuurlijk niet belangrijk in vergelijking met het zo goed mogelijk garanderen van de gezondheid en veiligheid van de bevolking.
Heb je voornemens voor het postcoronatijdperk? Dingen die je anders wil aanpakken?
Eerst en vooral zullen we tijd vrijmaken om onze families opnieuw te bezoeken. Hen hebben we al veel te lang niet meer gezien! Natuurlijk weten we nog niet hoelang deze crisis zal duren en of ze terugkomt. Maar eens alles achter de rug is, zullen we structureel waarschijnlijk niet zoveel aanpassen. Wel zullen we voorzichtiger omgaan met financiële middelen omdat je nooit weet wanneer er een grote tegenslag komt. Waarschijnlijk zullen we onbewust ons gedrag aanpassen: voorzichtiger zijn in publieke ruimtes, meer onze handen wassen, …
Ondersteunen jullie op een of andere manier de zorgverleners?
Het bedrijf waarvoor ik werk, maakt essentiële middelen zoals Dash, Dreft, Mr Proper, Pampers, Always, …. Het is belangrijk om hard door te werken zodat al deze producten in de supermarkten blijven belanden. Zo heeft de bevolking ook tijdens deze crisis de nodige hygiëne en comfort. Via het bedrijf wordt sinds drie weken wereldwijd handgel geproduceerd en mondmaskers gemaakt. Dat geeft mij extra motivatie om ook van thuis uit mijn werk zo goed mogelijk te blijven doen.
Zelf blijven Gaby en ik online aankopen doen zodat we ons steentje bijdragen aan de economie. De komende weken – als we meer naar buiten kunnen – zullen we ook meer en meer lokaal kopen in kleinere zelfstandige zaken om zo de plaatselijke handelaars te ondersteunen. Sinds kort geeft P&G ons de mogelijkheid om rechtstreeks via ons salaris een donatie te doen, specifiek aan organisaties die helpen in de strijd tegen corona. Denk bijvoorbeeld aan hospitalen en aan het Rode Kruis. Die piste ga ik zeker ook bekijken!
Jij staat midden in de economie als portfolio-manager en je vrouw is bioingenieur. Jullie zijn allebei erg bezig met duurzaamheid. Denk je dat er na corona iets zal veranderen in de economische aanpak?
Moeilijke vraag. Er zijn twee aspecten aan: de acute crisismodus nu en het ‘nieuwe normaal’ daarna. Momenteel doet de essentiële economie het beter dan voordien, denk maar aan de farmaceutische sector en de supermarkten. Toerisme, recreatie, horeca en entertainment doen het dan weer zeer slecht.
Na de crisis denk ik dat de trends die nu bezig zijn, zullen versnellen: de online verkoop steeg al lang beetje bij beetje, maar nu zie je een zotte acceleratie. Dat aandeel zal na de exit misschien wat verminderen, maar toch veel hoger blijven dan voor de crisis. Mensen merken nu hoe makkelijk het is om op zalando of bol.com aankopen te doen. Virtueel met elkaar contact leggen, zal veel normaler aanvoelen dan drie maanden geleden. Mensen hebben namelijk zelf ondervonden hoe makkelijk het is om te skypen.
Aankopen van lokale producten zie ik ook in explosieve lijn gaan. ‘Made in China’ lijkt me op dit ogenblik geen vertrouwenwekkend label.
Daarnaast zie ik trends rond duurzaamheid als blijvers. In deze pandemie wil je weten wat je op je lichaam smeert en dus zal de aandacht voor ingrediënten en hun herkomst fors toenemen. Aankopen van lokale producten zie ik ook in explosieve lijn gaan. Made in China lijkt me op dit ogenblik geen vertrouwenwekkend label. Maar ‘Boeren van bij ons’ en made in Belgium, dat geeft veel meer vertrouwen! Wie investeert in die trends zal erbij winnen.
Interview: Ilse Cornu
Foto’s en video © Pauwel De Smedt en Ana Gabriela Renteria-Gamiz
De coverfoto aan het meer van Genève werd genomen voor alle coronamaatregelen van kracht werden.
Boeiend artikel? Help ons zin te geven en te delen
- door lid te worden van MagaZijn: klik hier en sluit je aan bij het MagaZijn van de zin!
- door een reactie achter te laten onder dit artikel
- door dit artikel te delen met je vrienden en familie
Dank je wel!