Tertio hoofdredacteur Emmanuel Van Lierde geeft in zijn edito van 25 oktober 2017 commentaar op het Ipsos onderzoek naar religiebeleving. Hij koppelt het aan het onderzoek naar de Grote Levensvragen, waaruit blijkt dat zingeving een grote nood is. Dat godsdiensten zo afstoten, hebben ze grotendeels aan zichzelf te wijten, vindt hij. Maar daarmee stopt het niet: authentieke getuigenissen van spiritualiteit kunnen mensen wel inspireren. Ons eigenste MagaZijn krijgt daarin een open doekje!
Belgen zijn van God los. Ze zijn de koelste godsdienstminnaars. Twee op de drie landgenoten menen dat godsdienst meer kwaad dan goed doet. Nergens ter wereld hebben mensen zo’n lage dunk van religie als in België. Heer, verlos ons van religie. Zo blokletterden de Vlaamse kranten afgelopen week op basis van een studie van onderzoeksbureau Ipsos. Dat België een zeer geseculariseerd land is en dat op de ontzuiling een ontzieling volgde, is al langer duidelijk, maar het zo zwart op wit gepresenteerd krijgen, wekt toch enige verbazing. Eerst maar even de studie zelf ter hand nemen, want met cijfers kun je alles bewijzen. De titel gewaagt van Global Views on Religion maar dat ‘wereldwijde’ onderzoek beperkte zich tot 23 landen waar een online bevraging vlot mogelijk was. Tussen 24 juni en 8 juli namen in de kleinere landen tussen 500 en 1.000 mensen deel, in de grote zoals de VS meer dan duizend. Deelnemers waren tussen de 16 en de 64 jaar. Bedenk dat pas de 45-plussers – nadat ze gesetteld zijn in het leven en de kinderen wat groter zijn – terug tijd maken voor reflectie en diepgang of zich door ingrijpende ervaringen levens- en zinvragen beginnen te stellen. Wie jonger is, komt daar vaak nog niet aan toe. De zaken in perspectief plaatsen, betekent echter niet dat we de resultaten van tafel kunnen vegen. Op zoek naar verklaringen voor de religie-afkeer van de Belgen werd gewezen op het terrorisme. Velen associëren godsdienst veeleer met geweld en haat dan met vrede en naastenliefde. Ook de pedofilieschandalen en het machtsmisbruik in de kerk haalden de boodschap van zorg voor de meest kwetsbaren onderuit. Sommigen wezen met het vingertje naar de media die religie stiefmoederlijk of neerbuigend behandelen, die alleen het extreme en het negatieve van de godsdiensten in beeld brengen.
De godsdiensten hebben het imagoprobleem voor een groot deel aan zichzelf te wijten.
Maar zoals kerkjurist Rik Torfs aangaf, hebben de godsdiensten het imagoprobleem voor een groot deel aan zichzelf te wijten. Voor we anderen de schuld geven, is het goed de ‘balk in eigen oog’ te zien. Al in 2002, in zijn laatste levensjaar, somde Jef Van Gerwen de vele intellectuele, sociale en culturele weerstanden tegen het christelijke geloof op. Zijn nog altijd lezenswaardige boek Onderweg. Over de navolging van Christus in de 21ste eeuw zag de kerk als eerste schuldige aan het feit dat mensen de weg naar Jezus niet meer vinden en God in onze cultuur wordt doodverklaard. Het recente marktonderzoek over ‘De Grote Levensvragen’ onder leiding van Jan Callebaut wees uit dat de nood aan zingeving niet verdween. Voor antwoorden gaat de Vlaming echter niet meer bij de institutionele religies te rade. Een conclusie was dat die situatie voor de godsdiensten een momentum kan zijn om zichzelf uit te zuiveren en heruit te vinden zodat ze opnieuw iets te vertellen hebben aan de zoekende mens. Moralisme, formalisme en dogmatisme verstomden de kracht van religieuze verhalen, godsdienstige tradities en eeuwenoude rituelen. Nochtans blijven die zinvolle wegwijzers voor de hedendaagse mens.
Daarom vallen alle initiatieven te loven die nieuwe wegen van verkondiging en verdieping zoeken. Zo is er het digitale zingevingsforum MagaZijn en vorige week lanceerden de Belgische Broeders van Liefde een nieuw halfjaarlijks magazine Still.
Het zou zeker de verkeerde reflex zijn nu nog meer te zwijgen over geloof, uit schrik voor negatieve reacties, kritiek of spot. Helaas dreigen angst en schaamte de gelovigen te verlammen in hun authentieke getuigenis, maar dan wordt religie nog onzichtbaarder. Daarom vallen alle initiatieven te loven die nieuwe wegen van verkondiging en verdieping zoeken. Zo is er het digitale zingevingsforum MagaZijn en vorige week lanceerden de Belgische Broeders van Liefde een nieuw halfjaarlijkse magazine Still. Mensen zijn vandaag heel erg zoekende, legt broeder Luc Lemmens uit. Ze ervaren een leegte, maar kunnen die niet benoemen. Ik ben ervan overtuigd dat heel veel mensen opnieuw verstilling opzoeken, verbinding proberen te leggen met anderen of een engagement opnemen om hun leven zin te geven. Het magazine wil tonen hoe allerlei soorten mensen dat vandaag doen. Ook Tertio blijft week na week tegen de stroom in wijzen op het blijvende positieve belang van spiritualiteit en geloof in het leven van mensen. Tot uw dienst.
Bron: http://bit.ly/2yJCuON
Tekst en foto: Emmanuel Van Lierde
