De katholieke kerk brengt voor het eerst een uitgebreid jaarrapport uit. Je vindt er de klassieke cijfers over dopen, vormsels, huwelijk, priesters … Daarnaast bijvoorbeeld lezerscijfers van de kerkelijke media en dat er vorig jaar in de bedevaartsoorden 1.718.000 kaarsen werden aangestoken.
Luk Vanmaercke, hoofdredacteur van Kerk & Leven, is blij met de kwantificering, vooral omdat die ‘focust op de betekenis van de Kerk in de samenleving. Op de actieve, geëngageerde, solidaire, menslievende Kerk dus. Het is bijvoorbeeld hartverwarmend dat er naar schatting 163.000 vrijwilligers in onze parochies actief zijn.’ Dat sociale kapitaal van de kerk wordt inderdaad onderschat. Vaak is er enkel aandacht voor hoeveel mensen praktiseren. Als je dat toch graag weet: 52,76 % van de Belgische bevolking noemt zich katholiek en 9,42 % van de Belgische bevolking – wat neerkomt op 1.071.853 personen – is praktiserend.
Tot nader order is de kerk geen schimmige minderheid. Haar marginaliseren doet onrecht aan de velen die van dichtbij of veraf betrokken zijn bij het leven van de kerk.
Ook zijn collega Emmanuel Van Lierde, hoofdredacteur van Tertio, is blij dat de kerk meer onderbouwde cijfers brengt. ‘Juist nu de kerk onder vuur ligt, is het noodzakelijk in de verf te zetten welke positieve inbreng gelovigen hebben, hoe ze de gist in het deeg zijn…Tot nader order is de kerk geen schimmige minderheid. Haar marginaliseren doet onrecht aan de velen die van dichtbij of veraf betrokken zijn bij het leven van de kerk.’
Tegelijk is hij verrassend kritisch. In het rapport ontbreekt het aan vergelijkingsmateriaal: ‘Nu valt er niets te leren en zijn er geen conclusies te trekken uit deze “nulmeting” waardoor sommige cijfers nietszeggend zijn.’ Hij besluit: ‘Het wordt vooral uitkijken naar volgende edities, liefst jaar na jaar, om te kunnen vergelijken op basis van meer en betere cijfers. Want nogmaals, het is nodig dat de kerk haar civiele meerwaarde bewijst met statistieken, budgetten en cijfers. Degelijk onderzoek kan de perceptie keren dat de erediensten de staat alleen maar geld kosten. Als je bijvoorbeeld cijfers kan geven van bezoekersaantallen en inkomsten die kerkgebouwen genereren voor het toerisme, dan lever je een verantwoording voor vaak hoge onderhoudskosten. Dat is eveneens een nog onderbelicht aspect: de economische meerwaarde van kerken voor cultuur, erfgoed en toerisme. Breng dat in kaart. Er valt nog veel te becijferen als de kerk in België echt haar relevantie wil staven.’ (Tertio, 21 november 2018).
In de pers werd het jaarrapport goed ontvangen. Zo kopt de Standaard: ‘Schrijf de kerk nog niet af!’ De Morgen en Het Laatste Nieuws waren dan weer vooral geïnteresseerd in wat de priester verdient.
Kerknet maakte een youtubeversie van het rapport.
Tekst: Johan Van der Vloet
