De oudjes doen het weer: in het voorjaar bracht de 79-jarige Bob Dylan het veelgeprezen ’Rough and rowdy ways’ uit en dit najaar komt Bruce Springsteen met zijn ‘Letter to you’. Ik herinner me als gisteren het magische jaar 1978 toen Springsteen ‘Darkness on the edge of town’ uitbracht en Dylan met ‘Street Legal’ de billboards indook. Als knaap van negentien waren ze als het ware metgezellen. Hun muziek kleurde mijn avonden, in die mate dat zelfs mijn moeder de nummers nog altijd kan meezingen. En dat zou ze nu weer doen.
Brief aan de fans
Ja, het zijn twee knappe platen. Springsteen, overigens een bewonderaar van Dylan (de broer die ik nooit had – de vader van mijn land) rockt weer als toen. En hij heeft ons wat te vertellen: ‘Got down on my knees/Grabbed my pen and bowed my head/Tried to summon all that my heart finds true/And send it in my letter to you,’ zingt hij in het titelnummer. Die brief schrijft hij uit de grond van zijn hart, met al zijn twijfels maar ook met wijsheid. Hij blikt terug op wat was en op wat het leven de moeite waard maakt.
Die belofte maakt hij in de rest van het album waar met een trefzekere, mature stem en de typische Springsteen-sound met gitaren, piano, saxofoon – de neef van de legendarische Clarence Clemons doet het prima! – mondharmonica en pittige drums. Springsteen blinkt uit in het vertellen van verhalen over de low class people die wanhopig en heldhaftig op zoek gaan naar zelfrespect. Zoals in Rainman: ‘The arched crops dying ‘neath a dead sun/We’ve been praying but no good comes/The dog’s howling, home’s stripped bare/We’ve been worried but now we’re scared.’
Springsteen blinkt uit in het vertellen van verhalen over de low class people die wanhopig en heldhaftig op zoek gaan naar zelfrespect.
Hoop en liefde zijn dan weer op het appel in ons favoriete nummer The power of prayer: ‘They say that love it comes and goes/But darling what, what do they know/I’m reaching for heaven, we’ll make it there/Darling it’s just the power of prayer.’ Het religieuze motief is nooit ver weg. Springsteen heeft dan wel het katholieke geloof verlaten, hij klinkt zeer spiritueel.
De laatste song is een ode aan degenen die er niet meer zijn en meteen een geloofsbelijdenis: ‘I’ll see you in my dreams /when all our summers have come to an end/I’ll see you in my dreams, we’ll meet again in another land/I’ll see you in my dreams, yeah around the river bend/For death is not the end.’ De cirkel is rond, Springsteen sluit weer aan bij zijn eerste platen met de E-street band. Hij doet dit met zo’n rijpheid en speelplezier dat je er spontaan blij van wordt.
De droefenis is er nog, maar gaat gepaard met een vitaliteit. ‘Ik leef!’ schreeuwt the Boss het uit in Ghosts, onze tweede favoriet: ‘I can feel the blood shiver in my bones/I’m alive and I’m out here on my own/I’m alive and I’m coming home.’ Daar kunnen wij maar één ding op zeggen: one, one, two, three, four!
Testament of nieuw begin?
Heel anders klinkt de nieuwste Dylan, acht jaar na het gevierde Tempest zijn eerste plaat met eigen nummers. Roept de nieuwe Springsteen de jonge Dylan op die Bruce ertoe bracht muziek te gaan maken, dan is de nieuwe Dylan eerder mijmerend en mystiek. Voor het eerst sinds lang is the Master ook verstaanbaar. Heeft hij lessen dictie gevolgd of is het de kracht van zijn boodschap? Dylan een beetje kennende, kiezen wij voor de laatste verklaring.
Voor het eerst sinds lang is ‘the Master’ verstaanbaar. Heeft hij lessen dictie gevolgd of is het de kracht van zijn boodschap?
Dylan zelf noemt deze plaat geen testament, toch klinkt ze bij wijlen zo: alsof hij de eindigheid omarmt en zich met vertrouwen overgeeft aan wat komen zal. Die mystiek is Dylan nooit vreemd geweest, maar het haast meditatieve dat hij aan zijn songs meegeeft, is wel ongezien. De muziek lijkt soms wat eentonig, de teksten staan duidelijk centraal.
In Crossing the Rubicon kijkt hij in de geest van Julius Caesar, maar die lijkt naar het einde Dylan zelf: ‘I feel the holy spirit inside/See the light that freedom gives/I believe it’s in the reach of/Every man who lives/Keep as far away as possible/It’s darkest ‘fore the dawn (Oh Lord)/I turned the key, I broke it off/And I crossed the Rubicon.’
In het enige stevige bluesnummer ‘Goodbye Jimmy Reed’ brengt Dylan een ode aan deze legendarische bluesmuzikant. Hij gebruikt hem als symbool voor een verloren tijdperk van morele principes, geloof en spiritualiteit, een tijd die Dylan graag zou zien terugkeren: ‘Goodbye Jimmy Reed, Jimmy Reed indeed/Give me that old time religion, it’s just what I need.
Die religieuze queeste zit in meerdere songs, zoals in I’ve made up my mind to give myself to you,’ waarin de ‘you’ naar God lijkt te verwijzen: ‘I’ve traveled from the mountains to the sea/I hope that the gods go easy with me/I knew you’d say yes, I’m saying it too/I’ve made up my mind to give myself to you.’
Dylan is uiteraard geen lieve monnik geworden. Er zit heel wat donkerte in de plaat. In Phalse prophet zingt hij in typisch dylaneske stijl over zijn zelfverstaan: hij is geen valse profeet, want hij heeft gelijk gekregen over de ondergang van wereld. Het is best een pittige song van ‘the enemy of a meaningless live’, inclusief het wraakmotief dat wel vaker voorkomt bij Dylan.
Rode lijn van Dylans verhaal blijft de zucht naar verlossing uit een krakende wereld.
Op zijn bijna-tachtigste staat Dylan op het toppunt van zijn poëtisch en literair kunnen. De teksten zitten propvol verwijzingen – dylanologen zijn hier jaren mee zoet – en de hele geschiedenis van de USA draaft mee. Dylan mengt vaudeville en burleske beelden, epische verhalen en apocalyptische elementen op een sublieme manier. Rode lijn van zijn verhaal blijft, zoals in heel zijn werk, de zucht naar verlossing uit een krakende wereld.
Beide monumenten zoeken op hun eigen manier naar spirituele ankers in de golven van het leven. Twee aanraders dus in deze tijden waar we heen en weer geslingerd worden tussen angst en hoop.
Tekst: Johan Van der Vloet
Coverfoto’s van Bruce Springsteen en Bob Dylan © Wikimedia Commons
Boeiend artikel? Help ons zin geven en delen:
- klik hier en sluit je aan bij het MagaZijn van de zin!
- laat een reactie achter onder dit artikel
- deel dit artikel met je vrienden en familie
Dank je wel!
Heb ook jij een hoopvol en zingevend verhaal? Stuur het ons via info@magazijn.community!
Wie weet, kom ook jij in het MagaZijn van de zin!
